Luật bóng đá là những quy định phải tuân thủ trong một trận đấu giữa những cầu thủ, ban huấn luyện trong khi thi đấu. Quy định này giúp duy trì sự công bằng và rõ ràng trong suốt thời gian diễn ra trận đấu. Để tìm hiểu thêm những điều luật này anh em có thể tham khảo ngay thông tin có trong bài viết dưới đây của PBV88 nhé.
Giới thiệu về luật bóng đá
Luật bóng đá là toàn bộ những quy tắc và quy định được xây dựng để có thể kiểm soát các trận đấu khi diễn ra. Toàn bộ những điều luật được thông qua và duy trì bởi Liên đoàn Bóng đá Quốc tế (FIFA).
Hiện nay các điều luật bóng đá ngày càng nhiều và được điều chỉnh bởi FIFA trong đó có 17 luật chính được áp dụng cho tất cả các giải đấu, trận đấu. Cầu thủ/đội bóng hoặc ban cán sự đội vi phạm các quy định sẽ bị xử phạt tùy theo từng mức độ khác nhau.
17 luật bóng đá quan trọng hiện nay
Trong các trận đấu bóng đá chính thức có 17 điều luật được áp dụng phổ biến nhất, những người có liên quan bắt buộc phải tuân thủ, cụ thể:
Sân thi đấu
Sân bóng thường được thiết kế theo dạng hình chữ nhật với kích thước chiều dài là 105m và chiều rộng là 68m, những đường kẻ trắng vạch vôi bên ngoài được gọi là đường biên (bao gồm biên dọc và biên ngang tương ứng chiều dài – chiều rộng).
Phần kẻ giữa sân chia đôi hình chữ nhật được gọi là đường giữa sân, mỗi đội sẽ bảo vệ một phần sân bên mình.
Vòng tròn được vẽ ở giữa sân là tâm các đường phát bóng giữa sân sẽ được thực hiện tại đây, ở khu vực hai đường biên ngang cuối sân sẽ có cầu môn với chiều ngang 7,32m và cao 2,44m.
Trước khu vực cầu môn trong vòng 16m50 được gọi là vùng cấm địa, ở vị trí cầu môn thủ môn là người duy nhất được dùng tay chơi bóng.
Khu vực 5m50 trong vòng cấm là nơi đá cú phát bóng lên, ở 4 góc của sân có cắm cò và là nơi thực hiện những quả đá phạt góc.
Quả bóng
Quả bóng được sử dụng trong trận phải đảm bảo đúng theo quy định của FIFA. Hình dạng chính là hình cầu làm bằng chất da hoặc vật liệu tương đương.
Bao gồm 5 kích cỡ chính và cỡ số 5 là tiêu chuẩn được sử dụng cho tất cả những giải đấu chính thức, chuyên nghiệp trên toàn thế giới.
Những quả bóng cỡ 5 sẽ có trọng lượng trung bình từ 410 – 450g, chi vi từ 68 – 70cm và có áp suất 0,6 – 1,1. Phù hợp sử dụng cho cầu thủ độ tuổi 15 trở lên, nếu nhỏ hơn có thể dùng những quả bóng có kích thước bé.
Số lượng cầu thủ
Một trận đấu tiêu chuẩn sẽ bao gồm 22 cầu thủ tham gia trên sân, mỗi đội có 10 cầu thủ và 1 thủ môn. Ngoài ra còn có các cầu thủ dự bị ngoài sân để sẵn sàng tham gia khi có yêu cầu thay người hoặc các tình huống phát sinh khác.
Những điều luật chính thức cho phép thay người tối đa 3 lần trong cùng một trận đấu cho mỗi đội bóng. Tùy thuộc vào tính chất giải đấu và các trận đấu, số lần được thay người cũng có sự khác nhau.
Ví dụ những giải đấu của cầu thủ trẻ thường có nhiều lần đổi người hơn, hay các giải giao hữu sẽ không bị giới hạn. Theo quy định chung trong tất cả các giải đấu chính thức hay giao hữu thì những cầu thủ đã bị thay ra ngoài đều không thể vào lại sân.
Do đó trước khi đưa ra quyết định phần lớn các đội bóng phải thông qua chiến thuật của huấn luyện viên một cách chặt chẽ.
Trang phục cầu thủ
Trang phục của các cầu thủ phải giống nhau thủ môn sử dụng trang phục khác màu để dễ dàng phân biệt. Đồng phục chính bao gồm quần ngắn với áo dài tay hoặc ngắn tay, hai đội sẽ sử dụng quần áo màu sắc khác nhau để không bị nhầm lẫn.
Bên cạnh quần áo, giày cũng là trang bị bắt buộc không thể thiếu. Sử dụng các loại giày đá bóng chuyên dụng với vớ cùng dụng cụ bảo vệ ống đồng.
Đế giày phải có độ ma sát tốt hạn chế trơn trượt khi di chuyển trên bề mặt sân. Trọng tài có quyền yêu cầu cầu thủ không ra sân thi đấu nếu không đạt các tiêu chí về mặt trang phục.
Trọng tài chính
Một trọng tài chính sẽ là người điều khiển trong suốt thời gian thi đấu chính thức, trọng tài có nhiệm vụ di chuyển liên tục trên sân để giám sát toàn bộ các cầu thủ và đưa ra quyết định xử phạt nếu cầu thủ của hai đội vi phạm.
Trọng tài chính có thẩm quyền cao nhất và mọi quyết định phải dựa trên phán quyết của trọng tài. Cầu thủ có thể nhận thẻ vàng hoặc thẻ đỏ tùy thuộc vào tình huống vi phạm và mức độ nghiêm trọng.
Nếu cầu thủ tranh cãi hoặc không chấp nhận quyết định của trọng tài thì có thể bị thổi phạt tương đường khi va chạm trên sân.
Trợ lý trọng tài
Bên cạnh trọng tài chính thì trên sân còn có sự xuất hiện của các trợ lý trọng tài, giúp điều khiển trận đấu tốt nhất. Thông thường sẽ có 2 trợ lý bên ngoài đường biên để quan sát các trường hợp việt vị hoặc bóng ra khỏi đường biên, phạt góc.
Trợ lý trọng tài không sử dụng còi mà dùng cờ hình tam giác có cán để ra hiệu giúp trọng tài chính dễ dàng đưa ra các quyết định phù hợp.
Ngoài ra hiện nay còn có thêm tổ trọng tài phòng VAR quan sát những tình huống việt vị hoặc gây tranh cãi để đảm bảo tính công bằng trong quá trình thi đấu của hai đội.
Thời gian trận đấu
Thời gian thi đấu chính thức của mỗi trận đấu sẽ bao gồm 90 phút, mỗi hiệp 45 phút, thời gian nghỉ giữa hiệp là 15 phút.
Thời gian thi đấu bù giờ của mỗi hiệp sẽ được thông báo trên bảng báo ở những phút cuối của trận đấu. Thời gian bù giờ thường không cố định mà phụ thuộc vào những tình huống làm gián đoạn khi thi đấu.
Trong những trận thi đấu loại trực tiếp, kết quả hòa không được chấp nhận do đó cần phải có thêm 30 phút hiệp phụ để phân định thắng thua.
30 phút được chia làm hai hiệp và mỗi hiệp kéo dài 15 phút tuy nhiên trong thời gian thi đấu hiệp phụ thì các đội bóng không cần đổi sân như trong thời gian thi đấu chính thức.
Bắt đầu và bắt đầu lại
Khi hiệp đầu bắt đầu cầu thủ của các đội sẽ thực hiện các cú phát bóng, quyền phát bóng sẽ được quyết định thông qua việc tung đồng xu.
Nếu đội thứ 1 phát bóng ở hiệp 1 thì ở hiệp 2 đội bóng còn lại sẽ có quyền thực hiện, các đội bóng hoàn toàn có quyền đi bóng và ghi bàn ngay từ các cú phát bóng đầu tiên của trận đấu.
Sau khi đã ghi bàn thì đội còn bóng còn lại được quyền phát bóng, cú phát bóng đầu tiên giữa các hiệp đấu phải được thực hiện từ chấm giữa sân.
Bóng trong cuộc và bóng ngoài cuộc
Bóng trong cuộc là tình huống bóng được thực hiện trong sân khi đó quả bóng được cầu thủ hai đội luân chuyển cho nhau và tạo ra thời cơ ghi bàn.
Trường hợp bóng trong cuộc chỉ có trọng tài mới có quyền thổi còi dừng bóng, bóng ngoài cuộc xuất hiện trong 3 tình huống chính bao gồm khi cầu thủ ghi bàn, bóng vào lưới của một trong hai đội.
Bóng đi dọc đường biên và ra ngoài đường biên dọc, đường biên ngang. Trường hợp cuối cùng là khi trọng tài nổi còi tạm dừng các trận đấu với bất cứ lý do gì.
Bàn thắng hợp lệ
Bàn thắng được tính là hợp lệ khi các cầu thủ đưa được trái bóng vào cầu môn của đối thủ mà không phạm lỗi hay gặp trường hợp việt vị. Ghi nhiều bàn thắng vào lưới của đối phương là mục tiêu hàng đầu và quan trọng nhất của các đội bóng.
Bàn thắng được công nhận hoàn toàn dựa trên quyết định từ trọng tài chính, nếu trọng tài chính không công nhận với bất cứ lý do gì thì bàn thắng đều bị tính là không hợp lệ. Kết thúc trận đấu nếu đội bóng nào có số bàn ghi được nhiều hơn thì sẽ giành được chiến thắng.
Việt vị
Lỗi việt vị là tình huống thường xuyên xảy ra trên sân nếu các đội bóng vi phạm thì khi ghi được bàn vào lưới của đối thủ thì bàn thắng cũng không được công nhận.
Lỗi này được quy định khi một cầu thủ tấn công trên phần sân của đối phương ở vị trí gần vạch cầu môn của đối phương hơn cả bóng và cầu thủ phòng ngự cuối cùng của đối thủ mà không tính thủ môn.
Nếu cầu thủ đứng ở vị trí trên nhưng không tham gia vào tình huống bóng hoặc không chạm bóng tấn công thì sẽ không bị tính là việt vị. Trường hợp việt vị hiện nay được quan sát bởi công nghệ VAR giúp trọng tài đưa ra quyết định chính xác nhất.
Lỗi hành vi khiếm nhã
Trường hợp các cầu thủ có những hành vi khiếm nhã trên sân thì cũng có thể bị thổi phạt hoặc cánh cáo. Một số hành vi thường bị tính là vi phạm quan trọng nhất dưới đây:
- Nhảy vào người đối phương không đúng luật.
- Đá hoặc tìm cách đá vào đối phương.
- Xô đẩy đối phương.
- Chèn vào người cầu thủ của đội đối thủ.
- Đánh hoặc tìm cách đánh vào người đối thủ bằng bất kỳ bộ phận nào (gồm cả đầu).
- Ngáng chân hoặc tìm cách ngáng chân đối thủ.
- Xoạc chân đối thủ không đúng luật.
- Phun nước bọt, nước vào người đối thủ.
- Cầu thủ cố tình chơi bóng bằng tay.
- Gây nguy hiểm cho cầu thủ đội bạn.
- Ngăn cản trái phép đối phương
- Cản trở tình huống phát bóng của thủ môn đối thủ.
- Giành bóng khi thủ môn đối thủ đã kiểm soát được bóng bằng tay.
- Hành vi phi thể thao (ở mức độ nhẹ).
- Không chấp hành phán quyết của trọng tài.
- Liên tục phạm luật khi thi đấu.
- Làm gián đoạn, làm chậm việc đưa bóng vào cuộc lại (hay còn gọi là câu giờ).
- Không tuân thủ khoảng cách cần thiết khi thực hiện đá phạt hay ném biên.
- Vào sân thi đấu mà không được sự cho phép của trọng tài.
- Cố ý rời sân thi đấu mà không được phép của trọng tài.
- Chơi bóng bằng tay cố ý (tùy tình huống).
- Chơi xấu một cách nghiêm trọng.
- Có hành vi bạo lực trên sân bóng.
- Nhổ nước bọt vào đối thủ hoặc bất kỳ người nào trên sân.
- Ngăn cản đối phương ghi bàn không đúng luật.
- Cố tình chơi bóng bằng tay trong vòng cấm địa hoặc để ngăn đối phương ghi bàn.
- Sử dụng lời nói, hành vi có tính chất thóa mạ trên sân bóng.
Đá phạt (trực tiếp và gián tiếp)
Có hai hình thức đá phạt phổ biến khi tham gia thi đấu là đá phạt trực tiếp và đá phạt gián tiếp, các tình huống đá phạt được thực hiện khi một trong hai đội có hành vi phạm lỗi với đối thủ.
Trong đó đá phạt trực tiếp có thể giúp đưa bóng vào lưới đối thủ nhanh chóng sau một cú chạm. Đá phạt gián tiếp sẽ cần ít nhất 2 cầu thủ để có thể đưa bóng vào khung thành của đối phương.
Trọng tài là người quyết định trực tiếp các tình huống đá phạt trong trận đấu, vị trí đá phạt sẽ thực hiện ở tại khu vực hai đội xảy ra va chạm.
Xem thêm Kèo Thẻ Phạt – Những Hình Thức Phổ Biến Và Cách Soi Kèo Tại PBV88
Phạt đền
Phạt đền hay phạt Penalty là tình huống bóng khá đặc biệt trọng tài quyết định cú đá dựa trên lỗi vi phạm của các cầu thủ.
Trong đó nếu cầu thủ bị vi phạm trong vòng cấm địa của đối phương hoặc đối phương chủ động chơi bóng bằng tay trong vòng cấm thì sẽ được hưởng cú đá phạt Penalty.
Vị trí đá phạt là chấm 11m trước khung thành, các cầu thủ khác không có quyền tham gia vào pha bóng mà chỉ có thủ môn được phép ngăn cản. Thủ môn phải đứng trên vạch vôi và chỉ khi nào cú sút đi mới được phép di chuyển.
Ném biên
Ném biên sẽ thực hiện khi bóng ra ngoài 2 đường biên dọc và ngang các đội sẽ đưa bóng vào sân bằng cách đứng từ đường bên và ném bóng vào. Đội bóng nào chạm bóng cuối cùng trước khi trái bóng bay ra ngoài thì đội còn lại sẽ được quyền thực hiện ném biên.
Đội được ném biên phải thực hiện đúng tư thế và các quy định của luật bóng đá từ FIFA, trường hợp ném biên thẳng trực tiếp vào cầu môn của đối thủ sẽ không được chấp nhận là một bàn thắng hợp lệ. Do đó cầu thủ chỉ được phép ném bóng đến các vị trí khác để thực hiện tấn công.
Phát bóng
Phát bóng được thực hiện khi bóng từ chân đội tấn công đi hết đường biên ngang của sân, đội bóng còn lại sẽ phát bóng lên. Thông thường hậu vệ hoặc thủ môn sẽ là người thực hiện các tình huống phát bóng.
Vị trí đá là trong vòng 16m50, người phát bóng chỉ thực hiện một lần trước khi trái bóng đến chân các cầu thủ khác trong trận. Hiện nay phần lớn các cú phát đều được thực hiện bởi thủ môn của các đội và có thể tạo ra một đợt tấn công mới.
Phạt góc
Nếu bóng chạm vào các cầu thủ phòng ngự trong vòng cấm của đối thủ và đi hết đường biên thì đội bóng còn lại được hưởng một quả phạt góc. Phạt góc sẽ thực hiện ở 4 góc của sân, có hai tình huống chính là phạt góc trái hoặc phạt góc phải.
Thông thường đá phạt góc không thể ghi bàn trực tiếp mà sẽ phải qua 2 cầu thủ để có thể ghi bàn vào lưới. Đó có thể là một cú treo bóng và đánh đầu hoặc triển khai những lối tấn công khác từ hai biên.
Xem thêm Hướng Dẫn Chơi Kèo Châu Á Hiệu Quả Tại PBV88
Lời kết
Những thông tin chi tiết nhất về luật bóng đá cũng như những quy định chung nhất khi tham gia trận đấu đã được chia sẻ chi tiết trong bài viết trên của PBV88. Mong rằng anh em đã có thêm cho mình nhiều kinh nghiệm hữu ích, đừng quên theo dõi chúng tôi để cập nhật những tin tức thể thao thú vị khác ngay từ hôm nay nhé.